27 Mayıs 2007’de, Eskişehir ve İstanbul’da okuyan lisans öğrencilerinin “Sanat Aydınlanma İçindir” söylevini merkezine alarak kaleme aldıkları bir manifesto ile kurulan Azizm Sanat Örgütü (https://www.azizmsanat.org/), bir sanat kolektifi olarak yazınsal ve görsel çalışmalar, eğitimler, etkinlikler gerçekleştirdi. Örgütün sonlanma kararı aldığı 2020 Haziranına kadar yüzlerce aydın, sanatçı, öğrenci ve sanatseverin parçası olduğu Azizm Sanat, internet yayıncılığı konusunda Türkiye’de alternatif bir öncü hüviyetiyle 150 sayı süren aylık bir e-dergiye imza attı. Mana kaybının ağırlığıyla sona eren ancak sonlanışına rağmen gördüğü ilgiyle çalışmalarını bir süre daha devam ettiren – günümüzde nadiren hayat belirtisi gösteren – Azizm Sanat, 27 Mayıs 2021’de veda niteliğinde son bir kez manifesto yayınladı. Farkında olmadan – ya da pekâlâ farkında olarak – apart’ı öncüleyen ve müjdeleyen bu manifesto, estetik modernizmin ifade ve işaret edildiği bir çağrıydı. O çağrıdan “estetik modernizm ve su kestaneleri”, a.k.a. apart çıktı. Dünyaya getirdiği yavrularının muhtaç olduğu ilk besini kendi bedeniyle, canıyla sağlayarak sonlansa da yaşam döngüsüne sirayet eden coho somonuymuçası bizi ve 2007’den bu yana pek çoklarını besleyen Azizm Sanat Örgütü’nü saygıyla selamlıyoruz ve son manifestolarını estetik modern bir besin olarak apart’a işliyoruz;
Azizm Sanat Örgütü Manifestosu
1- Azizm Sanat, başta sinema olmak üzere tüm sanat dallarına ve bilime yönelik entelektüel birikim arayışını, aydın olma bilinci ve Aydınlanma düşüncesiyle bütünleştirenlerin bir araya gelerek ürettikleri, bu yaklaşımları geliştirerek toplumsala ulaştırma gayesi güttükleri bir örgüttür.
2- Azizm Sanat, içinde bulunduğumuz düzende “sanat, sanat içindir” anlayışının seçkinciliğe, “sanat, toplum içindir” anlayışının ise popülizme kayabileceğini düşünmektedir. Sanat ne elitist bir tavırla toplumsal dinamiklerden yalıtılmış hale getirilmelidir; ne de popülist kaygılarla gerçekleştirilen üretimlerle niteliksiz ve ortalamacı olmalıdır. Azizm Sanat Örgütü’nün benimsediği sanat anlayışı “Sanat Aydınlanma İçindir” şeklindedir.
3- Azizm Sanat, sanatın aydınlanmacı dokusuna işaret ederken, ülkemiz ve dünyanın aydınlanmacı deneyimlerini de içerecek şekilde Aydınlanma Çağının tüm derinliğinden beslenmekte ve değerlerini savunmaktadır. “Sanat Aydınlanma İçindir” önermesi, Aydınlanma felsefesinin katmanlarını kat etmeye yönelik bir çağrı niteliği taşıdığı ölçüde, bir sanat eserinin, gerektiğinde yaratıcısı ve amaçlarından bağımsızlaşarak, seyir deneyimi esnasında tetikleyebilecekleriyle tekil veya çoğul aydınlanmalar yaratabileceğini vurgulamaktadır.
4- Azizm Sanat, ülkemizde ve dünyada sanatı sömüren serbest piyasa ekonomisinin ve onun beslediği gerici-şoven hegemonyanın karşısında konumlanmaktadır. Bu bilinçle hareket eden örgüt, kendi sanatsal-düşünsel üretimlerini bu mücadelenin de bir parçası olarak görmektedir. Azizm Sanat Örgütü, insanlık onuruna ve idealine yaraşan sosyalizmin türümüzün gezegenimize yönelik sorumluluklarını yerine getirecek yegâne yaşam biçimi olduğu kanaatiyle – kendi özgücünü yadsımadan – bu değerleri bulandırmayan yapılarla dayanışma içinde olmayı amaçlar.
5- Azizm Sanat, insanın tüm ilişkilerinin tüketim odaklı yaklaşımlar sonucunda şekillenmesinin kaçınılmaz sonuçlarının doğa üzerindeki olumsuz etkisine dikkat çekmekte ve yaşam döngüsü içerisinde kendi kaynaklarını sürdürülebilir kılarak, bütünselliğin verdiği sağlam yapıda doğaya kulak vererek hareket edilmesini önemsemektedir. Azizm Sanat Örgütü, büyüme ve yanılsama yüklü başarı hırsıyla yaşamda ve bellekte kirlenmeye, yozluğa, yokluğa yol açan somut fazlalık ile bilgi ve veri kalabalığının soyut fazlalığının az olanla, azalmayla, küçük olanla, küçülmeyle dengelenmesi ve tersine çevrilmesi gerektiğine inanan bir yaklaşımı benimser; zira az – hala –, – daha – çoktur.
6- Azizm Sanat, tek tipmişçesine somutlaştırılan modernite olgusunun çoklu moderniteler gerçeği karşısında buharlaştığını açık etmekte, başta Cumhuriyet devrimimiz olmak üzere farklı coğrafyalarda ve zaman dilimlerinde özneleşen modernizmin, özsel olarak insanlığın ortak değerlerinden biri olduğunu savunmaktadır. Bu bakış açısıyla Azizm Sanat, yalnızca ilerleme ve gelişme ile ölçülür bir formüle indirgenmiş “modernleşme” yerine, özerkliğin, özgürlüğün, hayal gücünün, çoğulculuğun karşılığı olan “estetik modernizm”i benimsemekte, içselleştirmekte ve çalışmalarını bu patikada sürdürmeye gayret etmektedir.
7- Azizm Sanat, postmodern felsefenin; modernizm ve estetik modernizme bulaşarak, asalak bir varoluşla bilimi, özneliği, toplumu, insanlık idealini çürüten, ufku parçalayan ve yok sayan tortularının, yıkıntılarının bilincindedir. Tek tipleşmiş modernitenin uzvundan farksız olan bu tutumun, akılcılığın estetikleştirilmesi ve estetik bir aydınlanma düşüyle aşılması sayesinde ufka ufuksuz uzamlar sağlanması Azizm Sanat’ın başat gayelerindendir.
8 – Azizm Sanat Örgütü’nün estetik anlayış ve hamle olarak benimsediği, estetik bir aydınlanma hayalinin özü olarak yorumladığı Estetik Modernizm, sanatın özerkliğini sağlamakta ve savunmaktadır. Dolayısıyla Azizm Sanat, sanatın – içkin ve aşkın – haliyle tüm kurumlar, kişiler, ideolojiler, kültürler, dahası amaç ve anlamdan dahi soyutlanabilecek şekilde özerk olduğunun, olabileceğinin farkındadır. Bu bağlamda Azizm Sanat, sanatın, insanlık idealinde kavuşacağı ideal sürümün yol haritasında yer alan materyalist izleği izlemeye hazırdır.
27 Mayıs 2007 – 2012 – 2021
görsel: Geçen Yıl Marienbad (1961), Alain Resnais
