COBRAH’nın ilk EP’inin bir parçası, hatta ilk parçası olan “DIP N DRIP”in videosu, DIP N DRIP, en az parça kadar absürt bir dinamizme sahip. İnsanı yoran bir dinamizm değil bu ama, sürekli ivme kazanan bir görselliğe sahip değil mesela, en basitinden. Eğer insanı yoruyorsa, ancak tekrarıyla, aşırı tekrarıyla yorabilecek tipte bir görsellik bu videonunki. Vurgulu bir dinamizm diyelim buna. Coşkun olan.
Çoğu müzik videosunda imgelerin, diyelim ki planların biricikliğine verilen önem azami düzeyde olur ve bu normaldir de. Bunun türlü nedeni var: izleme süresini artırmak, akılda kalıcılığı sağlamak, “ikonik sahne” seçimi için alternatif sunmak… COBRAH’nın klibi ise bu anlayışın içine sığmıyor, hatta onun başlı başına bir reddiyesi üstüne kurulu gibi; zira ne sunacak fazla planı var (eli bol değil) ne de bu planlar arasında kurduğu doğrusal bir ilişki (“sağlıklı düşünemiyor”). Garip bir minimalizm bu videonunki. Materyali az olmasına az, ama aynı zamanda döngüsel bir yapıda.
Bir tür loop-clip bu, tabiri caizse; kendi içinde dönüp duruyor. COBRAH’yı bir tür siber yeraltı ininde, kızıl, dantellerle bölünmüş bir lateks kıyafetin içerisinde görüp duruyoruz. Videodaki tüm planlar anlık olarak geri sarılıyor ve geri sarılı hareketlerinde, hareketliliklerinde akıp gidiyor. Videoda aşağı yukarı altı ya da yedi plan var. Ara ara planların üstüne binen görüntüler de cabası. Bu anlamda video üç tip estetiği bir araya getiriyor denebilir: montajınki, bindirmeninki ve geri sarımınki (döngüsellikle hemhâl olarak).
Tabii bu, en temelde bir “zaman estetiği.” Ama bir yandan da fazlasıyla şizoid ya da obsesif-kompulsif bir tanesi. Takılmış bir plak gibi tekrar ediyor görüntüler kendini, ama buna rağmen akılda kalıp örüntüleri özümsenecek kadar da görülemiyor tabii. Videoda kaç plan olduğunu sayması bile zor bir iş örneğin. Bu anlamda tekrarın dinamizmini kısa bir süre içerisinde tüketilemeyecek bir hâlde, yoğunlaştırılmış, diyelim ki sıkıştırılmış bir biçimde sunuyor demek mümkün video için, rahatlıkla.
Zamanı durmadan bölen, parçalara bölen, ama ayrıca tekrar tekrar bu parçaları duyumsatan bir klip: COBRAH’ınki bu türden. Aslına bakılırsa, zamanı dört ayrı tarafta, yönden birden işliyor. İlk üçü özel, dördüncüsü ise genel boyut.
İpuçlarını vermiştik. Estetik her zaman için bir zaman estetiği video özelinde. Bu videoda ise montaj, bindirme ve geri sarımla kurulu bir zamansallık söz konusu. Montaj, atlamalı zamanı mümkün kılıyor videoda; plandan plana yalnızca verili mekânın bir diğer açısını farklı ölçeklerden görüyoruz. Bindirmeler bu planların bazılarına yapışıyor, neon görünümlü ışıkların etkisini artırıyor, ama her şeyden evvel mekânı zamanda çoğaltıyor, giriftleştiriyor; mekân kendi üstüne bine bine çokboyutlu bir zamansallığı haiz oluyor. Son olarak ise geri sarım, videoda görülen tüm hareketi niteliyor, tanımlıyor; COBRAH’nın hareketleri de dahil, hatta özellikle onlar, tüm yapaylığında, zamansal suniliğinde göze çarpıyor böylece. Hepsi ayrı, hatta kısmen karşıt stratejiler bunlar, ama gel gelelim bir arada devrede, iş başında. Montaj ile bindirmenin aynı anda kullanılması bile paradoksal bir zamansallık yaratıyor başlı başına: Hem yataylıkta hem de dikeylikte akan zaman.
Ama tabii ki zamanın dördüncü tarafı, yönü en mühimi bu bağlamda. Buna basitçe “döngüsel boyut” diyeceğiz. Tüm “zaman stratejileri”ni kapsayan strateji bu. Her bir plan, plandan plana her bir geçiş, bir tür bengi dönüşe tabi. Bu anlamda bu klibin zaman protokolünü işaretleyen işlem de loop’unki. İçinde bulunulan mekânın sibernetik karakterinin zamansallığını model alır bir vaziyette, içerdiği tüm birimleri dönüşümlü bir devreye sokan, kendince 0 ile 1 arasında iş gören bir görsel-işitsel sistemden bahsediyoruz sanki. Nesne ya da içerik aldığı özgül ikiliği, dijital dünyanın ikiliğini biçiminde (bengisellik) dışavuran bir videotizm. Dijital ouroboros.
Planların arasında ya da içinde olup bitenin değil, bir toplam olarak planların çoğaltımının bir şey ifade ettiği bir klip bu. Sanki kendi kendini kopyalayan bir akışın ifadesi. Müziğe hem yabancı hem de müzikle uyumluluk arz ediyor. Yabancı, çünkü müzik yükselmeden de ya da hız kazanmadan da kendi ritmine sahip; plan içinde ve arasındaki ritim, “görsel ritim” sezilebiliyor klipte. Uyumlu, çünkü müziğin sarmallar hâlinde ilerleyen sesselliğine karşıt bir sarmalla görsel bir kontrpuan oluşturuyor klip; takıla takıla akmayı bir nevi içsel bir hissiyat olarak sunuyor diyelim. Bir noktadan sonra ise (mikro ve makro) hareketin yabancılığı kanıksanır bir hâl alıyor ki olması gereken de bu zaten. Zorla yabancılaşma yani; Brechtyen değil Harawayci anlamda. Sentetik bir ritim tutmak, elektromanyetik bir ritornello’nun içinde kaybolmak. Tekrarın kızıl jouissance’ına kapılmak. Dijitalin nabzı gibi atmak için. Alien groove.
görsel: COBRAH, DIP N DRIP, 2021, kaynak: The Line of Best Fit
